Główne źródła eutrofizacji w Europie
Zmniejszenie eutrofizacji wód i jej skutków jest celem wdrażania wielu Dyrektyw EU w tym w szczególności Ramowej Dyrektywy Wodnej, Dyrektywy Ściekowej i Dyrektywy Azotanowej. Dla oceny efektywności prowadzonych działań i wskazania dalszych kierunków działań niezbędna jest wiedza, w jakim stopniu w procesie eutrofizacji wód w Europie uczestniczą poszczególne źródła biogenów takie jak: rolnictwo, przemysł, zabudowa rozproszona i oczyszczalnie ścieków.
Więcej....
Takich informacji o zanieczyszczeniu środowiska wodnego azotem i fosforem pochodzącym z w/w źródeł dostarcza opublikowany w 2005 roku raport Europejskiej Agencji Środowiska (EAŚ). Z raportu wynika, że:
- 50-80% zanieczyszczeń azotem pochodzi z odpływów wód z obszarów wykorzystywanych rolniczo.
- ścieki komunalne i przemysłowe w dalszym ciągu stanowią główne źródło zanieczyszczeń wód fosforem.
Ocenia się, że w Belgii, a także w zlewni Odry i rzeki Po, ok. 2/3 ładunku fosforu pochodzi ze ścieków. Natomiast w krajach (np. kraje skandynawskie), gdzie w oczyszczalniach stosowane jest powszechnie podwyższone usuwanie biogenów głównym źródłem zanieczyszczenia wód fosforem staje się rolnictwo.
- głównymi przyczynami wysokich wskaźników obciążenia jednostki powierzchni terenu ładunkami azotu i fosforu (kg N lub P/ha.rok) jest zwiększony udział procentowy terenów rolniczych oraz gęstość zaludnienia; w szczególności dla azotu wskaźnik ten, dla krajów/zlewni północno-zachodniej Europy jest ponad dwukrotnie wyższy w porównaniu ze Skandynawią czy Krajami Bałtyckimi.
Ponadto raport odnotowuje w okresie ostatnich 30 lat wyraźny spadek ładunków azotu i fosforu odprowadzanych z mieszkalnictwa i przemysłu, przy jednoczesnym stałym poziomie ilości biogenów odprowadzanych do wód z obszarów rolniczych.
Z drugiej strony skutki działań dla obniżenia ładunków biogenów z obszarów rolniczych mogą być obserwowane z pewnym opóźnieniem. Przykładem jest Dania, gdzie aktualnie dostrzegalne są skutki obniżenia o 34% dawek azotu stosowanych w rolnictwie w okresie 1998 – 2003. EAŚ argumentuje, że dla oceny efektywności prowadzonych polityk i stosowanych działań, regularnie prowadzone powinny być prace dla określania ładunków biogenów odprowadzanych do wód z poszczególnych źródeł (punktowych i obszarowych).
Materiał źródłowy:
Source apportionment of nitrogen and phosphorus inputs into the aquatic environment. EEA Report No 7/2005. EEA, Copenhagen 2005.
