Propozycje nowych poprawek do Ramowej Dyrektywy Wodnej
RDW wymaga, aby części wód były wyróżnione zgodnie z ich naturalną charakterystyką. Dyrektywa określa abiotyczne (fizyczne i chemiczne) elementy charakterystyki dla klasyfikacji typów cieków, między innymi obszar dorzecza, ekoregion, geologię zlewni oraz wysokość. W prowadzonych ostatnio badaniach poddano analizie system klasyfikacji dla rzek wprowadzony przez RDW. Wyniki wskazują, że zastosowane kryteria do wyznaczania typologii wód są zbyt sztywne i powinny być zastąpione nowymi, w szczególności dotyczy to temperatury, prędkości przepływu i wielkości rzeki. Powinno to pozwolić na lepsze i precyzyjniejsze sklasyfikowanie głównych typów rzek w Europie, co jest kluczowe przy wdrażaniu Dyrektywy.
Kraje członkowskie muszą między innymi określić stan ekologiczny części wód, porównując stan obecny z warunkami referencyjnymi i/lub bliskimi warunkom naturalnym. Te dwa elementy są konieczne dla wyznaczenia celów środowiskowych, planów działań I zintegrowanego zarządzania obszarami dorzeczy. W tym kontekście, bardzo ważna jest adekwatna i precyzyjna klasyfikacja cieków wodnych.
Badania miały na celu określenie czy wprowadzona przez RDW klasyfikacja rzek w odpowiednim stopniu reprezentuje główne typy cieków wodnych w Europie. Wykorzystano w tym celu najbardziej wszechstronne dane zgromadzone w projektach realizowanych w ramach 5 Ramowego Programu Badawczego UE: AQEM i START. Projekty te dostarczyły 1660 prób z 48 typów cieków wodnych obejmujących szeroki zakres jakości wód oraz główne geograficzne obszary Europy.
Główne wnioski:
- Najwięcej wątpliwości budzi podział Europy na ekoregiony – nie będący istotnym czynnikiem determinującym warunki życia w wodzie.
- Rezultaty wskazują, że czynniki klimatyczne (temperatura), prędkość strumienia i wielkość są trzema głównymi parametrami decydującymi o rodzaju organizmów występujących w ciekach wodnych.
- Jak dowiodły wcześniejsze badania, czynniki antropogeniczne w znacznym stopniu zmniejszyły różnice pomiędzy organizmami występującymi w ciekach wodnych. W związku z tym, typologia powinna opierać się na warunkach referencyjnych i nie brać pod uwagę obszarów zdegradowanych.
- Czynniki takie jak temperatura, wysokość nad poziomem morza, rząd rzeki, szerokość geograficzna nie są głównymi czynnikami warunkującymi rozmieszczenie poszczególnych gatunków w ciekach Europejskich.
Materiały źródłowe:
Science for Environment Policy, DG ENV News Alert Service, numer 36, wrzesień 2006
Verdonschot PFM. Evaluation of the use of Water Framework Directive typology descriptors, reference sites and spatial scale in macroinvertebrate stream typology. Hydrobiologia 2006; 556: 39-58.
Projekt AQEM dostępny na stronie: http://www.aqem.de/index.phpl
Projekt STAR (Standardisation of River Classifications) dostępny na stronie: http://www.eu-star.at/frameset.htm
